Tien jaar na de release is Star Wars: The Force Awakens (2015) een cruciaal moment: de film die er had kunnen zijn, maar dat niet was. Hoewel de ontvangst door fans van de vervolgtrilogie gebroken was, was de aanvankelijke opwinding rond het zevende deel oprecht. De film heeft een cultureel fenomeen nieuw leven ingeblazen en in 2015 de theaters gevuld met een gretig publiek. De vraag is niet of de hype is waargemaakt, maar waarom zijn belofte uiteindelijk werd verkwist.
De blauwdruk voor een nieuw tijdperk
Disney’s overname van Star Wars in 2012 was controversieel. Toch tikte de studio J.J. Abrams – bekend van het nieuw leven inblazen van franchises als Star Trek – om de reboot te begeleiden. Abrams begreep de uitdaging: het tevredenstellen van een notoir gepassioneerde fanbase en het uitstippelen van een koers voor de toekomst.
The Force Awakens bereikte een berekend evenwicht. Het weerspiegelde de structuur van A New Hope, waarbij het zwaar leunde op nostalgie terwijl nieuwe personages werden geïntroduceerd. Zoals Abrams het zelf uitdrukte, was het doel een “op zichzelf staand begin, midden en einde” dat nog steeds duidde op een groter verhaal. De film was geen baanbrekend werk, maar het was een veilige, effectieve terugkeer voor de franchise.
De film introduceert Rey (Daisy Ridley), Poe Dameron (Oscar Isaac) en Finn (John Boyega) naast terugkerende iconen als Han Solo (Harrison Ford) en Leia Organa (Carrie Fisher). Luke Skywalker (Mark Hamill) blijft een prikkelende afwezigheid, waardoor de verwachting voor zijn onvermijdelijke terugkeer toeneemt.
De opkomst en ondergang van de Eerste Orde
De schurken waren even cruciaal. Snoke (Andy Serkis) diende als vervanger voor Palpatine, terwijl Kylo Ren (Adam Driver) de gemartelde erfenis van Darth Vader belichaamde. Zijn schokkende moord op Han Solo gaf aan dat de inzet reëel was en dat de Melkweg meedogenloos was.
Het succes van de film viel niet te ontkennen: meer dan $ 2 miljard aan de kassa en overwegend positieve recensies. The Force Awakens legde de basis voor een nieuwe trilogie, maar wat volgde bracht een fatale tekortkoming aan het licht: een gebrek aan uniforme visie.
De creatieve ineenstorting van de sequels
Het probleem was niet de eerste film; het was wat er daarna kwam. Lucasfilm passeerde drie regisseurs – Abrams, Rian Johnson en uiteindelijk weer Abrams – elk met uiteenlopende benaderingen. Dit verstoorde het verhaal, wat leidde tot schokkende toonverschuivingen en verlaten plotthreads.
Rian Johnson’s The Last Jedi ontmantelde de basis die was gelegd door The Force Awakens. De film ondermijnde de verwachtingen, sneed gevestigde verhaallijnen af en vervreemdde een deel van de fanbase. Het laatste deel, The Rise of Skywalker, probeerde de koers te corrigeren, maar voelde in plaats daarvan gehaast en onsamenhangend aan. Sleutelfiguren werden buitenspel gezet, plotpunten werden opnieuw met elkaar verbonden en het algehele verhaal voelde onsamenhangend.
Het oorspronkelijke plan voor een samenhangende trilogie loste op in een reeks tegenstrijdige beslissingen. Snoke stierf zonder uitleg, de afstamming van Rey werd drastisch veranderd en de verlossingsboog van Kylo Ren voelde onverdiend. George Lucas uitte zelf kritiek op Disney’s omgang met de franchise, waarbij hij het gebrek aan duidelijke richting benadrukte.
Een gemiste kans
The Force Awakens was geen perfecte film, maar vertegenwoordigde wel een duidelijk pad voorwaarts. Het succes bewees dat het publiek wilde dat Star Wars terugkeerde, en de formule bood een stabiele basis voor toekomstige afleveringen. De tragedie is dat dit potentieel werd opgegeven ten gunste van onsamenhangende experimenten. De film herinnert ons eraan dat zelfs de meest veelbelovende reboots kunnen mislukken als creatief leiderschap wankelt.
Het verhaal van de vervolgtrilogie dient als waarschuwing: een franchise kan niet ongedaan worden gemaakt door slechte ideeën, maar door het ontbreken van een samenhangende visie. De Force mag dan sterk zijn, maar zelfs hij kan een sterrenstelsel niet redden zonder een plan.
