Wetenschappers hebben enorme, door water uitgehouwen grotten op Mars geïdentificeerd, die een uitstekende locatie vormen om te zoeken naar bewijs van vorig leven. Deze ‘karstische’ grotten – gevormd door oplossend gesteente – bieden een unieke omgeving, beschermd tegen de barre omstandigheden op het oppervlak van de Rode Planeet, waardoor oude biosignaturen mogelijk miljarden jaren bewaard blijven.
Ontdekking in de Hebrus Valles
De grotten werden geïdentificeerd in de regio Hebrus Valles, een gebied tussen de vulkaan Elysium Mons en Utopia Planitia. Acht dakramen – oppervlakteputten variërend van tientallen tot meer dan 100 meter in doorsnee – onthullen de aanwezigheid van ondergrondse holtes. In tegenstelling tot vulkanische lavabuizen die elders op Mars worden gevonden, zijn deze grotten gevormd door een ander proces: het langzaam oplossen van carbonaat- en sulfaatgesteenten door vloeibaar water.
Het team, onder leiding van Chunyu Ding van de Universiteit van Shenzhen, analyseerde gegevens van meerdere Mars-missies, waaronder mineralogische kaarten, waterstofdetecties en terreinmodellen met hoge resolutie. Deze waarnemingen bevestigen dat de regio Hebrus Valles rijk is aan gesteentesoorten die oplossen bij blootstelling aan water gedurende geologische tijdschalen.
Waarom dit ertoe doet: een stabiele omgeving voor het leven
De belangrijkste betekenis van deze grotten ligt in hun stabiliteit. Meer dan 3,5 miljard jaar geleden, toen Mars warmer en natter was, stroomde vloeibaar water over het oppervlak, waarbij sedimenten werden afgezet die later deze grottensystemen zouden vormen. Toen Mars afkoelde, bevroor een groot deel van dat water ondergronds, maar periodieke smeltingen – mogelijk veroorzaakt door vulkanische activiteit of orbitale verschuivingen – losten het gesteente op, waardoor uitgestrekte grotten ontstonden.
Dit proces is niet alomtegenwoordig op Mars; het vereist de juiste combinatie van gesteentesoorten, ondergronds ijs en geologische stabiliteit. Maar in gebieden als Hebrus Valles waren de omstandigheden ideaal. Deze grotten bieden bescherming tegen straling, stofstormen en extreme temperatuurschommelingen, waardoor een potentieel bewoonbare omgeving voor microbieel leven ontstaat.
Toekomstige verkenning: uitdagingen en kansen
Het verkennen van deze grotten brengt technische uitdagingen met zich mee. Radiosignalen hebben moeite om het omringende gesteente binnen te dringen, wat de communicatie met ruimtevaartuigen in een baan om de aarde bemoeilijkt. Directe toegang is moeilijk, maar niet onmogelijk: de dakramen zelf kunnen toegankelijke toegangspunten bieden.
Wetenschappers stellen zich robotische ontdekkingsreizigers voor – rovers, klimrobots of zelfs drones uit de lucht – die door de grotten navigeren en gegevens terugsturen naar de oppervlakte. Deze grotten zouden toekomstige menselijke kolonisten ook een veilige haven kunnen bieden tegen straling en stofstormen, waardoor mogelijk de langdurige aanwezigheid van de mensheid op Mars vorm zou kunnen krijgen.
De ontdekking van deze karstgrotten is een belangrijke stap in de richting van het begrijpen van het potentieel voor vorig leven op Mars. Deze structuren vertegenwoordigen niet alleen een toplocatie voor het behoud van biosignaturen, maar bieden ook een uniek perspectief op de hydrologische geschiedenis en bewoonbaarheid van de planeet.
