Lodowy księżyc Enceladus krążący wokół Saturna od dawna uważany jest za jeden z najbardziej obiecujących obiektów w poszukiwaniu życia pozaziemskiego. Pod jego zamarzniętą skorupą kryje się ogromny ocean ciekłej wody, a ostatnie odkrycia pokazują, że ocean ten jest jeszcze bardziej gościnny dla życia, niż wcześniej sądzono. Nowo odkryta sygnatura cieplna emanująca z bieguna północnego Enceladusa wskazuje na zaskakujący poziom stabilności w tym oceanie – czynnik krytyczny dla potencjalnego rozwoju życia.
Dlaczego stabilność ma znaczenie dla życia
Obecność wody w stanie ciekłym, cząsteczek organicznych i ciepła to ważne składniki życia, jakie znamy. Jednak stabilność w geologicznej skali czasu jest prawdopodobnie ostatnim brakującym elementem. Aby życie mogło ewoluować, warunki muszą pozostać względnie stałe przez długie okresy czasu, umożliwiając stopniowy rozwój i adaptację.
Ujawnianie sygnatury cieplnej Bieguna Północnego
Carly Gowat z Uniwersytetu Oksfordzkiego i jej współpracownicy przeanalizowali dane zebrane przez należącą do NASA sondę Cassini, która okrążała Saturna w latach 2004–2017. Ich zadaniem było wykrycie ciepła wydobywającego się z Księżyca. Wnętrze Enceladusa ogrzewają siły pływowe — ciągłe rozciąganie i kurczenie się spowodowane grawitacją Saturna. Chociaż wcześniej rejestrowano ciepło wypływające z południowych regionów polarnych, obecnie dokonano znaczącego odkrycia na północy.
Dopasowanie przepływu ciepła do mocy wyjściowej: klucz do stabilności
Kluczowym pytaniem, na które naukowcy próbowali odpowiedzieć, było to, czy ocean jest „zrównoważony”: czy ciepło wytwarzane w oceanie odpowiada ciepłu wydobywającemu się z niego. Poprzednie pomiary w pobliżu bieguna południowego nie uwzględniały w pełni całkowitego przepływu ciepła. Jednak badanie zespołu wykazało, że na biegunie północnym jest o około 7 stopni cieplej niż wcześniej szacowano.
Połączenie tych nowych informacji z ciepłem promieniującym z bieguna południowego tworzy uderzającą zgodność. Lodowa skorupa otaczająca Enceladusa jest grubsza w pobliżu równika, co uniemożliwia znaczne uwalnianie ciepła w tych obszarach. To wyjaśnia, dlaczego ciepło opuszcza głównie regiony polarne i osiągana jest równowaga pomiędzy ciepłem doprowadzonym i wytworzonym.
Konsekwencje dla życia: czas na ewolucję
Dowody wskazują na niezwykle stabilne środowisko oceaniczne. Chociaż trudno jest dokładnie określić czas trwania tej stabilności, naukowcy uważają, że ocean nie jest bliski zamarzania i nie doświadczył ostatnio zamarznięcia.
„Naprawdę trudno podać liczby, ale nie sądzimy, że zamarznie w najbliższym czasie lub że zamarzło niedawno” – mówi Gowat.
Ta stabilność jest niezbędna, ponieważ życie potrzebuje czasu, aby ewoluować. Nowe odkrycia sugerują, że ocean Enceladusa zapewnia niezbędne okno czasowe.
Chociaż odkrycie samego życia pozostaje poważnym wyzwaniem, zarówno NASA, jak i Europejska Agencja Kosmiczna (ESA) opracowują obecnie misje, których wyraźnym celem jest poszukiwanie go w nadchodzących dziesięcioleciach. Niedawno potwierdzona stabilność oceanu znacznie wzmacnia pozycję Enceladusa jako obiecującej lokalizacji w trwających poszukiwaniach życia poza Ziemią.
