Nowe badanie pokazuje, że krytycznie zagrożone pingwiny afrykańskie są coraz bardziej zmuszone do bezpośredniej rywalizacji z komercyjnymi statkami rybackimi o kurczące się zapasy żywności. W badaniu przeprowadzonym na Uniwersytecie w St Andrews wprowadzono nowy miernik – „intensywność nakładania się” – pozwalający ocenić, w jakim stopniu pingwiny i floty rybackie korzystają z tych samych żerowisk oraz w jaki sposób konkurencja ta nasila się w miarę zmniejszania się zasobów ryb. Ustalenia podkreślają pilną potrzebę poprawy zarządzania rybołówstwem i skutecznej ochrony ekosystemów morskich.
Rosnąca konkurencja
W ciągu ostatnich trzech dekad populacja pingwinów afrykańskich spadła o prawie 80%, a konkurencja o sardynki i sardele – ich główną ofiarę – odegrała znaczącą rolę. Badanie opublikowane w Journal of Applied Ecology pokazuje, że pingwiny znacznie częściej polują na obszarach wykorzystywanych przez komercyjne statki rybackie w latach o małej liczebności ryb. Konkurencja ta wywiera dodatkową presję na gatunek już znajdujący się w poważnym kryzysie.
Pomiar nakładania się
Zespół badawczy opracował miernik zwany „intensywnością okluzji”, który wykracza poza zwykłe mapowanie wspólnych przestrzeni między pingwinami i statkami rybackimi. Wskaźnik ten mierzy, ile pingwinów jest faktycznie narażonych na to nakładanie się, zapewniając dokładniejszy obraz ryzyka ekologicznego. Wykorzystując dane dotyczące śledzenia pingwinów z wysp Robben i Dassin, naukowcy odkryli gwałtowny wzrost nakładania się lat niedoborów żywności. W 2016 r., roku o niskiej biomasie ryb, około 20% pingwinów polowało na tych samych obszarach, na których pływały aktywne statki rybackie. Natomiast w latach, w których zasoby ryb były zdrowe, nakładanie się spadło do zaledwie 4%.
Wpływ na przetrwanie pingwinów
Zwiększona konkurencja jest szczególnie niebezpieczna w krytycznych okresach, takich jak odchów piskląt, kiedy dorosłe pingwiny muszą efektywnie polować, aby nakarmić swoje młode. Kiedy zasoby ryb są niskie, pingwiny zmuszone są bezpośrednio konkurować ze statkami rybackimi, co ogranicza ich sukcesy w polowaniach i zagraża przetrwaniu ich piskląt. W badaniu podkreślono potrzebę zarządzania rybołówstwem w oparciu o ekosystem, uwzględniającego wpływ na gatunki wrażliwe.
Bezpieczeństwo i implikacje polityczne
Badanie zapewnia nowe, potężne narzędzie do oceny zagrożeń dla środowiska i informowania kierownictwa rybołówstwa. Określając ilościowo intensywność nakładania się gatunków na poziomie populacji, decydenci mogą lepiej ocenić wpływ działalności połowowej na przeżywalność pingwinów. Odkrycia wspierają również tworzenie dynamicznych morskich obszarów chronionych, które reagują na zmiany w dynamice drapieżnik-ofiara w czasie rzeczywistym.
Przełomowa sprawa sądowa i zamknięcie łowiska
Pingwin afrykański trafił niedawno na pierwsze strony gazet w przełomowej sprawie przed południowoafrykańskim sądem, w którym zakwestionowano brak biologicznie istotnych zamknięć połowów w pobliżu kolonii lęgowych pingwinów. W odpowiedzi rząd Republiki Południowej Afryki przywrócił strefy wolne od połowów wokół wyspy Robben, jednej z kluczowych kolonii objętych badaniem. Według dr Jacqueline Glencross, głównej autorki badania: „To badanie pokazuje, dlaczego te zamknięcia są konieczne. Wcześniej niechronione obszary o wysokim wskaźniku okluzji są najbardziej zagrożone pingwinami”.
Ustalenia podkreślają, że skuteczna ochrona wymaga proaktywnego podejścia do zarządzania rybołówstwem, które uwzględnia potrzeby zarówno branży rybnej, jak i gatunków wrażliwych. Bez takich środków przyszłość pingwina afrykańskiego pozostaje niepewna.
